Obecnie w sieci znajdziemy multum informacji na różne tematy. Będą to zarówno treści trudno dostępne jak i bieżące wiadomości. Takie informacje są często przekazywane dalej. Zdarza się, że są to treści skopiowane kropka w kropkę z innych stron internetowych. Jednak czasami mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że jest to nielegalne działanie. Jest to czyjś utwór, w który to włożył bardzo dużo pracy oraz cennego czasu. Autora takiego tekstu chroni prawo autorskie. Dzisiaj właśnie napiszę wam trochę o tym zagadnieniu oraz dowiecie się na czym ono polega.
Coś nie coś o prawie autorskim
Prawo autorskie to prawa które przysługują autorowi danego dzieła. Dzięki takim przepisom twórca posiada uprawnienia do decydowania o swoim utworze, może z nim zrobić co tylko mu się żywnie podoba, nawet czerpać z niego korzyści finansowe. Bardziej szczegółowo możecie o tym poczytać w ustawie z dnia 4 luty 1994 rok o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Według ustawy utworem który podlega prawu autorskiemu będzie tekst wyrażony słowem, znakiem graficznym czy symbolem matematycznym. Będzie to również utwór lutniczy, plastyczny, fotograficzny, wzornictwa przemysłowego, muzyczny, słowno-muzyczny, audiowizualny, architektoniczny, urbanistyczny lub architektoniczno-urbanistyczny. Tak więc niezależnie od formy, miejsca publikacji utworu, autor będzie posiadał bezwarunkowe prawa autorskie do danego dzieła. Nawet wtedy gdy nie poczynił żadnych kroków w uznaniu swoich praw. Również niedokończone twory podlegają prawu autorskiemu.
Osobiste i majątkowe prawa autorskie
Prawa autorskie możemy podzielić na osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie.
Prawa autorskie osobiste to więź autora z danym utworem, która polega na nieodłącznym jego prawie do autorstwa utworu oraz podpisania się pod nim swoimi inicjałami lub pseudonimem czy też nawet może wydać go anonimowo. Nikomu nie wolno naruszać jego treści oraz formy, ma prawo do zdecydowania jak go pierwszy raz udostępni oraz jak będzie prowadzić nadzór nad sposobem jego wykorzystywania.
Jeśli chodzi o programy komputerowe, to w osobistym prawie autorskim autor takiego programu posiada uprawnienia do autorstwa utworu, może również podpisać się pod nim anonimowo, pseudonimem lub imieniem i nazwiskiem.
Natomiast autorskie prawa majątkowe mówią nam, że dany autor posiada uprawnienia do korzystania ze swojego dzieła, może nim rozporządzać tak jak chce oraz pobierać za niego jakieś korzyści materialne. Twórca utworu musi tylko określić w jaki sposób będzie on wykorzystany, w prawie autorskim tym terminem będzie określane pole eksploatacji. Przykładem takiego pola będzie np. druk, dystrybucja techniką cyfrową, publiczne wykonanie lub zapis cyfrowy.
Po wydaniu danego dzieła, każda osoba na świecie może skorzystać z niego nieodpłatnie bez pozwolenia twórcy, ale tylko na własny użytek. Pobranie takiego pliku, tekstu czy obrazu z Internetu odbędzie się beż żadnych konsekwencji dla was. Jednak w przypadku udostępnienia danego dzieła dalej lub czerpanie z niego jakichkolwiek zysków, będzie podlegało karze.
Tak jak w przypadku osobistych praw autorskich tak i w majątkowych inaczej traktuje się programy komputerowe. Mogą z nich korzystać tylko osoby które posiadają na nie licencję, w innym przypadku również grozi odpowiedzialność cywilna lub karna.
Warto również wiedzieć, że majątkowe prawa autorskie są dziedziczone, ale tylko na okres 70 lat od śmierci twórcy. Natomiast jeśli chodzi o anonimowych autorów, prawo to będzie obowiązywało przez 70 lat od pierwszego dnia w którym to dane dzieło ujrzało światło dzienne.
Cytowanie utworu
Przepisy zezwalają na cytowanie urywków utworów w naszych tekstach. Jest to możliwe pod warunkiem, że posiadamy na to jakieś uzasadnienie. Dane reguły zezwalają na korzystanie z takiego cytatu bez konieczności uiszczenia opłat właścicielowi danego cytatu.
Możemy zacytować utwór tylko wtedy gdy w naszym dziele chcemy przytoczyć czyjeś słowa. Ma on uzasadniać nasz utwór. Nie powinien natomiast być odrębną jego częścią. Musimy również powiadomić czytelnika, że dane zdanie jest fragmentem innej treści oraz skąd ona pochodzi. W tekście muszą one być rozpoznawalne oraz powinny się wyraźnie odróżniać od reszty.
Przedrukowanie danego utworu
W prawie autorskim ważnym terminem będzie również prawo przedruku, do którego mają prawo jedynie radio, prasa i telewizja. Nie potrzebują oni wtedy pozwolenia twórcy na zacytowanie jego utworu, ale tylko w jednym przypadku. Wtedy gdy robią to w celach informacyjnych.
Przedruk polega na skopiowaniu na stronie internetowej całej treści lub jej części, zdjęcia, ale w niezmienionej postaci. Muszą być one aktualne, czyli musi to być temat który cieszy się w danej chwili zainteresowaniem społeczności. Najlepiej aby dotyczyły bieżących wydarzeń. Nie jest jednak dozwolone przedrukowanie jakiejś starej informacji, która obecnie znajduje się w archiwum.
Ważne jest również aby dane treści były kopiowane w takiej formie w jakiej zostały stworzone. Dobrym przykładem będzie zdjęcie, które musi być umieszczone w takich wymiarach w jakich jest oryginał, dzięki temu jakość zdjęcia nie ulegnie zmianie.
Jeśli już decydujemy się na przedrukowanie, ważnie jest aby podać dane twórcy oraz źródło pochodzenia danego dzieła. W przypadku wystawienia treści anonimowego autora, ważne jest poinformowanie o tym czytelników, tak aby nie wprowadzać ich w błąd. Warto również wiedzieć, że choć mamy prawo na przedrukowanie danej treści to autor tego utworu może wymagać od nas wynagrodzenia za udostępnienie go w naszej publikacji. Dlatego też warto wziąć w rękę ustawę o prawie autorskim i trochę poczytać, w którym przypadku będziemy z tego obowiązku zwolnieni.